Nieniszczące metody badań spoin - badania wizualne
Występuje kilka nieniszczących metod badania spoin.
Zaliczają się do nich:
- metoda wizualna (VT)
- metoda magnetyczno-proszkowa (MT)
- metoda penetracyjna (PT)
- metoda ultradźwiękowa (UT)
- metoda radiograficzna (RT)
W tym artykule piszę metodę VT, czyli wizualna oceną spoin.
Badania wizualne spoin.
Badania wizualne pozwalają na powierzchniową ocenę jakości spoiny na podstawie oględzin wizualnych.
Dzielimy je na:
1. Badania wizualne bezpośrednie - badania bezpośrednie powierzchni, nieuzbrojonym okiem, lub za pomocą lupy do 20x powiększenia i mikroskopów
2. Badanie wizualne pośrednie - badania optycznie, umożliwiające oględziny miejsc niewidocznych okiem (np. za pomocą endoskopów, wideoskopów, peryskopów itp.).
Badania wizualne wprowadzane są do kontroli obiektów w trakcie ich wytwarzania oraz w trakcie ich eksploatacji.
Do wizualnych badań zalicza się oględziny materiałów i stwierdzenie ich zgodności przed procesem spajania, ocena samego procesu spajania, w trakcie tego procesu oraz co najważniejsze, badanie wizualne po procesie spajania.
Zalecenia przeprowadzenia badań wizualnych.
Najlepsze wyniki badań uzyskuje się podczas oględzin przedstawionych na rysunku poniżej
Wady wykrywane za pomocą badań wizualnych
Główne nieciągłości wykrywane za pomocą badań wizualnych to:
- pęknięcia powierzchniowe: kuźnicze, zmęczeniowe, hartownicze, szlifierskie, pęknięcia wywołane przez prostowanie, korozję naprężeniową i kruchość wodorową.
- pęknięcia i przyklejenia w złączach spawanych, wychodzące na powierzchnię, podtopienia, głównie lica, ze względu na dostęp, braki przetopu (jeśli jest dostęp), pory, niezgodności spawalnicze kształtu i wymiarów złączy: podtopienia, wklęśnięcia, nadmierny nadlew lica, niewłaściwy kształt złączy spawanych, nawisy, przesunięcie brzegów, odkształcenia kątowe, przepalenia, niezupełne wypełnienie rowka spawalniczego, nadmierna asymetria spoin pachwinowych, rozpryski, naderwania
- zawalcowania, naderwania, nawisy, zadziory, zakucia, rozerwania, wgniecenia zgorzeliny, łuski obiektów odkuwanych i walcowanych, strupy odlewów, porowatość, włosowiny, ubytki korozyjne i erozyjne, nieszczelności, a także pęknięcia, pustki, nierównomierny układ włókien wzmacniających oraz zmiany kolorystyki materiałów kompozytowych.
Personel odpowiedzialny za badania
W zależności od standardów jakościowych panujących w przedsiębiorstwie istnieją inne kryteria doboru personelu do badan wizualnych. Dla najniższych standardów jakościowych, określonych w normie 3834-4 , nie jest wymagane certyfikowanie pracownika w zakresie badań wizualnych VT1, VT2 . Zalecane jest aby pracownik miał udokumentowany staż pracy związany ze spawalnictwem oraz odbywał raz na 12 miesięcy badania wzroku. Możliwe jest wykonywanie badań wizualnych w okularach korekcyjnych.
Artur Mydlarz
Bibliografia:
Anna Lewińska - Romicka : Badania nieniszczące. Podstawy defektoskopii . Wydawnictwa Naukowo - Techniczne Warszawa 2001
Jan Czuchryj - Kontrola jakości prac spawalniczych. Wyd. KaBe Krosno 2002
Zaliczają się do nich:
- metoda wizualna (VT)
- metoda magnetyczno-proszkowa (MT)
- metoda penetracyjna (PT)
- metoda ultradźwiękowa (UT)
- metoda radiograficzna (RT)
W tym artykule piszę metodę VT, czyli wizualna oceną spoin.
Badania wizualne spoin.
Badania wizualne pozwalają na powierzchniową ocenę jakości spoiny na podstawie oględzin wizualnych.
Dzielimy je na:
1. Badania wizualne bezpośrednie - badania bezpośrednie powierzchni, nieuzbrojonym okiem, lub za pomocą lupy do 20x powiększenia i mikroskopów
2. Badanie wizualne pośrednie - badania optycznie, umożliwiające oględziny miejsc niewidocznych okiem (np. za pomocą endoskopów, wideoskopów, peryskopów itp.).
Badania wizualne wprowadzane są do kontroli obiektów w trakcie ich wytwarzania oraz w trakcie ich eksploatacji.
Do wizualnych badań zalicza się oględziny materiałów i stwierdzenie ich zgodności przed procesem spajania, ocena samego procesu spajania, w trakcie tego procesu oraz co najważniejsze, badanie wizualne po procesie spajania.
Zalecenia przeprowadzenia badań wizualnych.
Najlepsze wyniki badań uzyskuje się podczas oględzin przedstawionych na rysunku poniżej
gdzie kąt α wynosi od 45 do 85 stopni i jest to kąt padania wiązki światła, a kąt β wynosi minimum 30 stopni i jest to kąt obserwacji. Odległość oka powinna być nie większa niż 600 mm od badanej powierzchni
Wady wykrywane za pomocą badań wizualnych
Główne nieciągłości wykrywane za pomocą badań wizualnych to:
- pęknięcia powierzchniowe: kuźnicze, zmęczeniowe, hartownicze, szlifierskie, pęknięcia wywołane przez prostowanie, korozję naprężeniową i kruchość wodorową.
- pęknięcia i przyklejenia w złączach spawanych, wychodzące na powierzchnię, podtopienia, głównie lica, ze względu na dostęp, braki przetopu (jeśli jest dostęp), pory, niezgodności spawalnicze kształtu i wymiarów złączy: podtopienia, wklęśnięcia, nadmierny nadlew lica, niewłaściwy kształt złączy spawanych, nawisy, przesunięcie brzegów, odkształcenia kątowe, przepalenia, niezupełne wypełnienie rowka spawalniczego, nadmierna asymetria spoin pachwinowych, rozpryski, naderwania
- zawalcowania, naderwania, nawisy, zadziory, zakucia, rozerwania, wgniecenia zgorzeliny, łuski obiektów odkuwanych i walcowanych, strupy odlewów, porowatość, włosowiny, ubytki korozyjne i erozyjne, nieszczelności, a także pęknięcia, pustki, nierównomierny układ włókien wzmacniających oraz zmiany kolorystyki materiałów kompozytowych.
Personel odpowiedzialny za badania
W zależności od standardów jakościowych panujących w przedsiębiorstwie istnieją inne kryteria doboru personelu do badan wizualnych. Dla najniższych standardów jakościowych, określonych w normie 3834-4 , nie jest wymagane certyfikowanie pracownika w zakresie badań wizualnych VT1, VT2 . Zalecane jest aby pracownik miał udokumentowany staż pracy związany ze spawalnictwem oraz odbywał raz na 12 miesięcy badania wzroku. Możliwe jest wykonywanie badań wizualnych w okularach korekcyjnych.
Artur Mydlarz
Bibliografia:
Anna Lewińska - Romicka : Badania nieniszczące. Podstawy defektoskopii . Wydawnictwa Naukowo - Techniczne Warszawa 2001
Jan Czuchryj - Kontrola jakości prac spawalniczych. Wyd. KaBe Krosno 2002
